Görünmeyen Tehdit: Dijital Şiddet

Dijital Şiddet

Dijital Şiddet Nedir?

Her yıl 8 Mart’ta, kadınların eşit haklar ve özgürlükleri için verdikleri mücadeleyi anıyoruz ancak kadınlar için sadece fiziksel değil, görünmeyen ama bir o kadar da yıkıcı bir tehdit daha var: Dijital şiddet. Teknolojiyle iç içe yaşadığımız bu çağda, şiddet de dijitalleşti. Artık bir kadının özgürlüğüne saldırmak için fiziksel olarak yanında olmaya gerek yok. Bir mesaj, bir paylaşım, bir tehdit bile onu korkutmaya, sindirmeye, hatta hayatını değiştirmeye yetebiliyor. Peki, dijital şiddet nedir ve kadınlar için nasıl bir tehdit oluşturuyor?

Dijital Şiddet: Sadece Bir Mesaj Değil, Bir Güç Aracı

Dijital şiddet, bir kadının dijital dünyadaki varlığını kontrol altına alma, manipüle etme, sindirme veya ona zarar verme amacıyla yapılan her türlü siber saldırıyı kapsar. Bunlar çoğu zaman sosyal medya platformlarında, mesajlaşma uygulamalarında veya flört uygulamalarında karşımıza çıkıyor. Siz hiç sosyal medyada bir kadının yaptığı bir paylaşımın altına gelen çirkin yorumları fark ettiniz mi? Ya da bir kadının ifşa edildiği, fotoğraflarının rızası dışında yayıldığı bir olay duydunuz mu? İşte bunların hepsi dijital şiddettir.

Kadınlar dijital dünyada siber taciz, zorbalık, tehditler, mahremiyet ihlalleri ve manipülasyon gibi farklı türde saldırılara maruz kalıyorlar. Bazıları o kadar yaygın ki artık fark etmeden normalleşmiş bile olabilir.

Dijital Şiddet Örnekleri

• Sosyal Medyada Dijital Şiddet: Sosyal medya, kadınların en çok görünür olduğu ama aynı zamanda en çok saldırıya uğradıkları yerlerden biri. Twitter (X), Instagram, Facebook, TikTok ve YouTube gibi platformlar, bazen bir kadının cesaretle sesini duyurduğu yerken bazen de sessizliğe mahkûm edildiği bir alan olabiliyor.

  
  

• Siber Taciz ve Nefret Söylemi: Özellikle kadın gazeteciler, aktivistler ve influencer güruhu, sırf görüşlerini ifade ettikleri için saldırıya uğruyorlar. Yorumlarda hakaretler, ölüm tehditleri ve cinsiyetçi söylemler hiç eksik olmuyor.

  
  

• Deepfake ve Dijital İtibar Suikastı: Yapay zekânın gelişmesiyle birlikte deepfake videoları, kadınları hedef alan bir şiddet türüne dönüştü. Ünlü birinin yüzünü yasa dışı bir videoya monte ederek onu itibarsızlaştırmak artık çocuk oyuncağı. Deepfake mağduru kadınlar hem psikolojik hem de sosyal olarak yıkıma uğrayabiliyorlar.

  
  

• Linç Kültürü ve Doxxing: Kadınlar sosyal medyada eleştiri getirdiklerinde ya da sadece var olduklarında bile linç kültürüne maruz kalabiliyorlar. Yüzlerce insanın birleşip bir kadını aşağılaması, tehditler yağdırması, hatta onun kişisel bilgilerini internete sızdırması (doxxing) çok yaygın bir durum.

  
  

• Takip ve Dijital Stalking: Eski sevgililer, takıntılı hayranlar ya da nefret eden kişiler, sosyal medya hesaplarından bir kadını sürekli izleyebiliyor. Nerede olduğunu, kimlerle görüştüğünü takip ediyor ve bu bilgileri ona karşı kullanabiliyor.

  
  

• WhatsApp, Telegram ve Mesajlaşma Uygulamaları ile Dijital Şiddet: Sosyal medya kadar görünür olmasa da mesajlaşma uygulamaları da dijital şiddetin yoğun yaşandığı yerlerden biridir.

  
  

• Şantaj ve İntikam Pornosu: Eski partnerlerin ellerinde kalan özel fotoğraf veya videolarla kadınları tehdit etmesi, ne yazık ki çok yaygın. "Ya bunu yaparsın ya da görüntülerini herkese gönderirim" baskısıyla kadınlar sindirilmeye çalışılıyor.

  
  

• Casus Yazılımlar (Stalkerware) ve Dijital Gözetim: Bazı kişiler, partnerlerinin telefonlarına casus yazılımlar yükleyerek tüm mesajlarını ve hareketlerini izliyor. Bu, bir ilişki içinde kadını kontrol etmenin en tehlikeli yollarından biri.

  
  

• Kadınları Hedef Alan Telegram Grupları: Bazı platformlarda kadınların özel bilgileri paylaşılıyor ve bu bilgiler, onları tehdit etmek için kullanılıyor. Telegram gibi uygulamalarda, "kadın takibi" adı altında gruplar kurulduğunu ve buralarda kadınların açık hedef haline getirildiğini biliyor muydunuz?

Kadına Şiddet

Tinder ve Flört Uygulamaları ile Dijital Şiddet

Flört uygulamaları özgürleşme alanı gibi görünse de burada da kadınlar için ciddi tehlikeler mevcut.

1. Duygusal Manipülasyon ve Ghosting: Kadınlar, aşırı ilgiyle başlayan ama sonra birden ortadan kaybolan (ghosting) manipülatif ilişkilerin kurbanı olabiliyorlar.

   
   

2. Finansal Şiddet ve Dolandırıcılık:Sahte kimliklerle, kadınların güvenini kazanıp onlardan para veya değerli eşyalar koparan dolandırıcılar, flört uygulamalarında sıkça karşımıza çıkıyor. Tinder Swindler gibi olaylar bunun en bilinen örneklerinden biri.

Dijital şiddet sadece internetin içinde kalmıyor. Maalesef bazen fiziksel şiddete dönüşüyor. Bir kadın, sosyal medyada tehdit ediliyor ve sonunda bu tehditler gerçek hayata taşınıyor. ABD’de bir kadın, eski sevgilisi tarafından çevrim içi takip edildikten sonra öldürüldü. Türkiye’de de benzer vakalar yaşanıyor. Ayrıca, sürekli çevrim içi tacize maruz kalan kadınlar zamanla sosyal hayattan geri çekiliyor. Seslerini çıkarmaktan, fikirlerini paylaşmaktan, hatta çalışmaktan bile vazgeçebiliyorlar. Dijital şiddet, kadınları görünmez kılıyor.

Kadına Yönelik Dijital Şiddet

Bu büyük tehdide karşı hem bireysel hem de toplumsal olarak harekete geçmek zorundayız.

• Farkındalık Yaratın: Dijital şiddet hakkında konuşun, paylaşın, bilinç oluşturun.

  
  

• Gizliliğinizi Koruyun: Sosyal medya hesaplarınızı, telefon numaranızı ve kişisel bilgilerinizi güvende tutun.

  
  

• Hukuki Haklarınızı Bilin: Dijital taciz bir suçtur! Türkiye’de ve dünyada bu konuda giderek artan yasal düzenlemeler var.

  
  

• Dayanışma Gösterin: Dijital şiddete uğrayan kadınları yalnız bırakmayın, onlara destek olun.

  
  

• Yetkililere Bildirin: Şiddetle karşılaştığınızda sosyal medya platformlarına ve güvenlik birimlerine başvurun.

Dijital dünya, kadınlar için bir tehdit olmaktan çıkmalı. 8 Mart’ta kadın haklarını savunurken, onları dijital alanda da korumak için sesimizi yükseltelim. Çünkü kadınların internette de özgürce var olma hakkı var. Bu yazımız ile birlikte bir diğer yazımız olan Kadına Şiddeti Önleme Günü yazımızı okumalısınız. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!